5 tiêu chuẩn đánh giá phẩm chất trà Hình-Sắc-Hương-Vị-Hoá

5 tiêu chuẩn đánh giá phẩm chất trà Hình-Sắc-Hương-Vị-Hoá

Đánh giá trà ngon cần xét các quy chuẩn sau:

Chọn đúng trà của vùng phù hợp thổ nhưỡng, khí hậu.

Cách thu hoạch lá chè (chọn búp, một búp một là, một búp hai lá)

Mùa vụ và kỹ thuật hái lá chè.

Kỹ thuật sao chế lá chè tươi (khâu hết sức quan trọng để làm tăng chất lượng trà).

 

Xem xét hình dáng, màu sắc và mùi vị của lá trà thành phẩm

Trà có cả hương và vị kết hợp hoàn hảo với nhau, thiếu một trong hai thứ sẽ làm mất giá trị của trà.

Người thưởng trà thường để cao hương thơm thuần khiết sau đó đến vị trà.

Trà có hàng ngàn hương khác nhau, tìm được hương vị yêu thích thì không gì quý bằng

Để đánh giá phẩm chất trà, ta có thể quy thành năm tiêu chuẩn chung bao gồm:

HÌNH – SẮC –  HƯƠNG – VỊ – HÓA.

Năm tiêu chuẩn này đánh giá loại trà lá dùng để pha ấm.

Còn với các loại trà khác như trà bột, trà túi lọc,… có thể sử dụng một vài tiêu chuẩn nêu trên.

Quy trình từ khi bắt đầu chuẩn bị pha trà tới thực hiện pha trà để có chén trà thưởng thức và kết thúc việc thưởng trà là chu kỳ khép kín, diễn ra tuần tự.

Dựa theo quy trình này hình thành năm tiêu chuẩn.

HÌNH – SẮC – HƯƠNG – VỊ – HOÁ  để đánh giá phẩm chất trà.

HÌNH: Hình của lá trà khô trước khi pha.

SẮC: Màu của nước trà sau mỗi lần pha.

HƯƠNG:

Hương thơm đặc trưng của nước trà sau mỗi lần pha.

Vị:

Vị trà mang lại khi ta uống sau mỗi lần pha.

Hình

Hình của lá trà (xác trà) khi kết thúc pha (thông thường sau 3 lần pha).

HOÁ

Đánh giá HÌNH của lá trà khô trước khi pha bao gồm

1. Hình dáng lá trà khô

Màu sắc lá trà khô

Phẩm chất lá trà: chối/bup/lá.

Tỷ lệ tạp chất.

Độ ẩm của trà khô.

Hương thơm của lá trà khô.

2. Đánh giá SẮC của nước trà sau mỗi lần pha

Màu sắc đặc trưng.

Độ trong của chén trà

Độ bền của sắc (sau nhiều lần pha).

3. Đánh giá HƯƠNG thơm của nước trả sau mỗi lần phụ

 Mùi hương đặc trưng.

Chất lượng hương (thuần khiết tự nhiên hay hương liệu).

Độ đậm và thoảng của hương.

Độ lưu hương (thời gian hương còn đọng lại trong miệng).

Chúng ta phải tập trung ngửi để phân tích rõ mùi hương.

Cầm chén trà nóng trên tay, đưa lên mũi, giữ đầu yên hơi cúi xuống và từ từ đưa chén trà nóng đi qua đi lại trước mũi.

Mắt khép hờ để tập trung phân tích mùi hương thanh nhã mà nồng nàn, phức tạp

mà quyến rũ

4. Đánh giá VỊ thay đổi của từng chén trà khi uống

Tính chất của vị.

Độ đậm, nhạt của vị.

Độ bền của vị (Dư vị còn lưu lại trong cổ họng sau khi nuốt).

Khi thử trà, không nên nhấp một ngụm rồi uống liền một hơi. Ta nên ngậm trà trong miệng và nhai một lúc để nước trà đánh thức toàn bộ thần kinh vị giác trong khoang miệng từ đầu lưỡi chạy dài tới cuống họng.

Một danh trà hảo hạng sẽ để lại trên miệng, lưỡi và trong cổ họng một dư vị đậm đà, lâu dài sau khi đã nuốt ngụm nước trà.

Chúng ta có thể nhận được bốn vị khác nhau là:

Ngọt ở đầu lưỡi, mặn ở gần trung tâm, chua ở hai bên cạnh lưỡi và vị đắng, chát ở cuống lưỡi.

Vị ngọt cần phải phân biệt ngọt của phụ gia thực phẩm hay ngọt tự nhiên thuần khiết.

Vị chát của trà là do thành phần của tannin có trong lá chè, cành và thân cây chè.

Trà có phẩm chất tốt hay khi tỷ lệ lên men cao sẽ làm giảm chất tannin trong trà.

Các vị la bị lẫn trong trà sẽ làm giảm chất lượng của chén trà, trà tốt phải đảm bảo vị thuần khiết.

5. Đánh giá HÓA – Sự biến hóa của lá trà sau khi kết thúc pha

Lấy xác trà ra khỏi ấm và cho vào bát nước lạnh để thấy rõ hình lá trà sau khi pha.

Cánh trà khô hãm trong nước sôi sẽ nở ra, cho hình ảnh lá trà ban đầu khi thu hoạch về. Đặc biệt chú ý mùi thơm của lá trà sau khi pha vẫn phải còn.

Dựa vào đây sẽ kiểm định lại lần nữa phẩm chất của nguyên liệu để có kết luận chính xác.

Trà kém phẩm chất sẽ không có được đặc điểm về bề ngoài, màu sắc, độ dẻo và nhiều mảnh vụn.

Các tiêu chuẩn đánh giá khác

Cùng với năm tiêu chuẩn HÌNH – SẮC – HƯƠNG – VỊ – HÓA, một loại trà tốt – danh trà còn phải đáp ứng tiêu chuẩn bắt buộc về vệ sinh an toàn thực phẩm, có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng cũng như đạt tiêu chuẩn VietGAP hữu cơ, ISO về chất lượng….

Ngoài ra, sản phẩm phải thân thiện, nhiều người biết và được ưa dùng, mang nhiều giá trị vật chất và văn hóa cho cộng đồng.

Thưởng trà, đầu tiên và hết sức quan trọng là hương, kế sau đó mới là vị của trà.

Không thể quên câu nói được lưu truyền rằng:

trà vừa sấy, cà phê mới xay. Hãy chọn trà đúng loại, đúng phẩm chất, đúng thời điểm để có chén trà ngon như ý.

Theo Phát Thảo Danh Trà Việt

Tác Giả Nguyễn Ngọc Tuấn

Có thể bạn quan tâm: Trà Shan Tuyết